Cánh tủ gỗ bị xệ khó đóng mở không còn đóng khít, tạo khe hở, cọ xát vào khung tủ hoặc ngăn kéo, gây ra tiếng kêu khó chịu và làm giảm tính thẩm mỹ của tủ. Vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến sự tiện lợi khi sử dụng mà còn có thể dẫn đến hư hỏng nặng hơn cho bản lề và cả chiếc tủ nếu không được khắc phục kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân và nắm vững cách sửa cánh tủ gỗ bị xệ một cách chi tiết sẽ giúp bạn tự tin giải quyết vấn đề ngay tại nhà.

A. Nguyên nhân chính khiến cánh tủ gỗ bị xệ và khó đóng mở
Tình trạng cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở thường bắt nguồn từ sự hao mòn hoặc hư hỏng của các bộ phận bản lề và các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc gỗ. Nguyên nhân phổ biến nhất và thường là điểm khởi đầu của các vấn đề khác là các ốc vít cố định bản lề vào cánh cửa hoặc vào khung tủ bị lỏng. Do tần suất đóng mở liên tục, lực tác động lên bản lề và ốc vít khiến chúng dần bị nới lỏng, làm giảm khả năng nâng đỡ và giữ vị trí của cánh cửa.

Khi ốc vít bị lỏng lâu ngày mà không được siết chặt, các lỗ vít trên gỗ có thể bị rộng ra hoặc chờn ren, đặc biệt nếu tủ được làm từ gỗ công nghiệp như ván dăm hoặc MDF, hoặc nếu ốc vít bị tháo lắp nhiều lần. Lỗ vít bị chờn khiến ốc vít không còn khả năng bám chặt vào gỗ, làm bản lề bị lỏng hoàn toàn và cánh tủ bị xệ nặng. Bản thân bản lề cũng có thể bị hư hỏng; gỉ sét do môi trường ẩm ướt, bị cong vênh do lực tác động mạnh (ví dụ: mở cửa quá rộng hoặc đóng cửa mạnh tay), hoặc bị mòn các khớp nối sau thời gian dài sử dụng đều có thể khiến cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở.
Bên cạnh vấn đề về bản lề và ốc vít, cánh cửa tủ bị cong vênh do tác động của độ ẩm, nhiệt độ hoặc do chất lượng gỗ kém cũng là một nguyên nhân quan trọng. Khi cánh cửa bị biến dạng, nó sẽ không còn thẳng hàng với khung tủ, gây ra tình trạng cọ xát khi đóng mở và tạo cảm giác bị xệ dù bản lề có thể vẫn chắc chắn.
Đôi khi, cả chiếc tủ bị quá tải trọng hoặc cấu trúc khung tủ bị biến dạng do di chuyển, lắp đặt sai, hoặc hư hỏng các mối nối cũng có thể tạo áp lực lên cánh cửa và bản lề, dẫn đến tình trạng cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở. Cuối cùng, việc thiếu bảo dưỡng định kỳ, không làm sạch bụi bẩn bám vào bản lề hoặc không bôi trơn các khớp nối cũng có thể khiến bản lề hoạt động không trơn tru và phát ra tiếng kêu khó chịu, gây cảm giác khó đóng mở.
B. Dấu hiệu nhận biết và các bước chuẩn bị để sửa chữa
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở sẽ giúp bạn có biện pháp sửa cánh tủ gỗ bị xệ kịp thời trước khi vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn. Dấu hiệu rõ ràng nhất là khi quan sát cánh cửa không còn thẳng hàng với các cánh cửa bên cạnh hoặc với mép tủ. Bạn có thể thấy một khe hở bất thường ở phía trên, dưới hoặc bên cạnh của cánh cửa, và khe hở này không đều.

Cánh cửa có thể bị cọ xát vào khung tủ hoặc cánh cửa bên cạnh khi bạn cố gắng đóng hoặc mở, gây ra tiếng động hoặc khó khăn khi di chuyển. Việc đóng mở cánh cửa cần dùng lực mạnh hơn bình thường, hoặc bạn có thể nghe thấy tiếng kêu cót két phát ra từ bản lề khi hoạt động. Khi dùng tay lay nhẹ cánh cửa, bạn cảm thấy có độ rơ hoặc lỏng lẻo ở khu vực bản lề.
Trước khi tiến hành sửa cánh tủ gỗ bị xệ, hãy dành thời gian chuẩn bị các dụng cụ và vật liệu cần thiết, cũng như dọn dẹp khu vực làm việc. Dụng cụ quan trọng nhất là bộ tua vít phù hợp với loại ốc vít trên bản lề của bạn (thường là tua vít đầu bake, đôi khi cần tua vít đầu dẹt hoặc lục giác nhỏ). Máy khoan và mũi khoan nhỏ có thể cần thiết nếu bạn cần khoan lỗ mồi hoặc xử lý các lỗ vít bị chờn ren. Keo dán gỗ chất lượng tốt và tăm bông hoặc các mảnh gỗ nhỏ sẽ dùng để gia cố các lỗ vít bị chờn.
Miếng chêm mỏng (bằng gỗ hoặc bìa cứng) có thể hữu ích để điều chỉnh độ cao tạm thời. Dầu bôi trơn chuyên dụng cho bản lề kim loại hoặc sáp nến sẽ dùng để xử lý tiếng kêu cót két. Thước đo và thước thẳng (level) giúp kiểm tra độ thẳng và cân đối. Dọn hết đồ đạc ra khỏi ngăn kéo hoặc bên trong tủ nếu cánh cửa bị xệ ảnh hưởng đến việc đóng mở hoặc bạn cần tháo rời cánh cửa. Chuẩn bị một không gian đủ rộng rãi và có đủ ánh sáng để làm việc thoải mái.
C. Hướng dẫn chi tiết cách sửa chữa cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước để sửa cánh tủ gỗ bị xệ và khắc phục tình trạng khó đóng mở, bắt đầu từ những giải pháp đơn giản nhất:

Bước 1: Kiểm tra và siết chặt ốc vít bản lề.
Đây là bước đầu tiên và thường hiệu quả nhất đối với tình trạng xệ nhẹ. Sử dụng tua vít phù hợp để kiểm tra và vặn chặt lại tất cả các ốc vít cố định bản lề vào cánh cửa và vào khung tủ. Quan sát xem ốc vít nào bị lỏng và vặn chặt vừa đủ, không nên siết quá mạnh để tránh làm hỏng ren hoặc làm lún gỗ, đặc biệt là với tủ gỗ công nghiệp.
Bước 2: Xử lý lỗ vít trên gỗ bị chờn ren.
Nếu sau khi siết chặt ốc vít mà bản lề vẫn bị lỏng, có thể lỗ vít trên gỗ đã bị chờn ren và không còn khả năng giữ chặt ốc vít. Tháo ốc vít bị chờn ra. Bơm một lượng nhỏ keo dán gỗ chất lượng tốt vào lỗ, sau đó nhét vào đó một vài chiếc tăm bông hoặc các mảnh gỗ nhỏ (như que diêm cắt ngắn) cho đầy lỗ. Để keo khô hoàn toàn theo thời gian khuyến nghị của nhà sản xuất (thường vài giờ).
Xem thêm tại đây
Sau khi keo khô, cắt bỏ phần gỗ/tăm bông thừa bằng dao rọc giấy. Khoan một lỗ mồi nhỏ ngay tại vị trí lỗ cũ (đã được gia cố) và vặn lại ốc vít ban đầu. Hoặc bạn có thể sử dụng ốc vít có kích thước lớn hơn một chút để nó bám vào phần gỗ mới được gia cố.
Bước 3: Điều chỉnh bản lề (đối với bản lề bật).
Hầu hết các loại bản lề tủ bếp hiện đại là bản lề bật có các vít điều chỉnh. Sử dụng tua vít để điều chỉnh các vít này nhằm căn chỉnh vị trí của cánh cửa. Vít điều chỉnh ngang (thường gần cánh cửa) giúp di chuyển cửa sang trái/phải. Vít điều chỉnh dọc (thường trên tấm đế) giúp nâng lên/hạ xuống cánh cửa. Vít điều chỉnh độ sâu (thường xa cánh cửa) giúp đẩy cửa áp sát vào khung tủ hơn hoặc kéo ra ngoài. Thực hiện các điều chỉnh nhỏ và kiểm tra sau mỗi lần chỉnh cho đến khi cánh cửa thẳng hàng và đóng mở trơn tru.
Bước 4: Xử lý bản lề bị gỉ sét hoặc kêu cót két.
Nếu bản lề kim loại bị gỉ sét hoặc phát ra tiếng kêu khó chịu, hãy làm sạch bản lề bằng bàn chải sắt nhỏ để loại bỏ gỉ sét hoặc dùng khăn ẩm lau sạch bụi bẩn. Sau đó, bôi trơn các khớp nối của bản lề bằng một lượng nhỏ dầu bôi trơn chuyên dụng (như WD-40 hoặc dầu silicone) hoặc sáp nến. Đóng mở cửa vài lần để dầu thấm đều.
Bước 5: Xử lý bản lề bị cong vênh hoặc hư hỏng nặng.
Nếu bản lề bị cong vênh rõ rệt, gãy vỡ hoặc không thể khắc phục bằng các biện pháp trên, việc thay thế bản lề mới là cần thiết. Tháo bản lề cũ ra. Mua loại bản lề mới có cùng kiểu dáng và kích thước (đặc biệt là khoảng cách lỗ vít). Lắp bản lề mới vào vị trí cũ và vặn chặt ốc vít. Sau đó điều chỉnh lại cánh cửa nếu cần.
Bước 6: Xử lý cánh tủ bị cong vênh.
Nếu cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở là do bản thân cánh cửa bị cong vênh, việc sửa chữa có thể phức tạp hơn. Đối với cong vênh nhẹ, đôi khi chỉ cần điều chỉnh bản lề có thể giúp cải thiện. Hoặc bạn có thể thử sử dụng các miếng chêm mỏng chèn vào giữa bản lề và khung tủ ở phía đối diện với phần bị xệ để nâng cánh cửa lên. Đối với cong vênh nặng, có thể cần các phương pháp nắn chỉnh gỗ phức tạp hơn (tham khảo các bài viết về xử lý gỗ bị cong vênh) hoặc thay thế cánh cửa mới.
Bước 7: Kiểm tra và điều chỉnh lại toàn bộ.
Sau khi đã thực hiện các bước sửa chữa, đóng mở cánh cửa nhiều lần để kiểm tra xem nó có hoạt động trơn tru, thẳng hàng và đóng khít hay chưa. Thực hiện các điều chỉnh cuối cùng nếu cần thiết.
D. Phòng tránh cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở trong tương lai
Để ngăn ngừa tình trạng cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở tái diễn, việc áp dụng các biện pháp phòng tránh thường xuyên là rất quan trọng sau khi đã sửa cánh tủ gỗ bị xệ. Không đặt quá nhiều đồ nặng lên cánh cửa tủ hoặc bên trong tủ làm quá tải cấu trúc và bản lề. Đóng mở cửa một cách nhẹ nhàng, tránh đóng sầm hoặc dùng lực mạnh. Vệ sinh bản lề định kỳ, loại bỏ bụi bẩn và bôi trơn để bản lề hoạt động trơn tru.
Kiểm tra các ốc vít bản lề thường xuyên (ví dụ: 3-6 tháng một lần) và siết chặt lại ngay khi phát hiện chúng bị lỏng. Việc này ngăn ngừa tình trạng xệ ngay từ khi mới bắt đầu. Kiểm soát độ ẩm trong không gian sống để giảm nguy cơ gỗ bị cong vênh. Sử dụng bản lề chất lượng tốt ngay từ đầu hoặc khi thay thế để đảm bảo độ bền và khả năng chịu lực.
Trong một số trường hợp, nếu tình trạng cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở quá nghiêm trọng, bản lề bị hư hỏng nặng không thể sửa chữa, lỗ vít trên gỗ bị phá hủy hoàn toàn, hoặc cánh cửa/khung tủ bị cong vênh/hư hỏng cấu trúc phức tạp, việc tự sửa cánh tủ gỗ bị xệ tại nhà có thể không đủ khả năng hoặc tiềm ẩn rủi ro. Lúc này, việc tìm đến thợ mộc hoặc dịch vụ sửa chữa tủ gỗ chuyên nghiệp là lựa chọn tốt nhất để đảm bảo công việc được thực hiện đúng kỹ thuật và an toàn.
Xưởng sửa chữa tủ gỗ, đồ gỗ tại Hà Nội
Kết luận, cánh tủ gỗ bị xệ, khó đóng mở là vấn đề thường gặp nhưng hoàn toàn có thể khắc phục được nếu bạn hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng đúng cách sửa chữa cánh tủ gỗ bị xệ. Từ những giải pháp đơn giản như siết chặt ốc vít, điều chỉnh bản lề đến việc xử lý lỗ vít chờn ren hoặc thay thế bản lề bị hỏng, có nhiều bước bạn có thể tự thực hiện tại nhà. Kết hợp với việc phòng ngừa bằng cách bảo dưỡng định kỳ và sử dụng tủ đúng cách, bạn sẽ giữ cho cánh tủ gỗ luôn hoạt động trơn tru, thẳng hàng và đẹp đẽ, đảm bảo sự tiện nghi trong sinh hoạt hàng ngày.